Głównymi zadaniami amortyzatorów w samochodzie jest tłumienie drgań pojawiających się podczas prowadzenia auta, stabilizowanie toru jazdy oraz utrzymywanie we właściwej pozycji sprężyny zawieszenia. We współczesnych samochodach osobowych montuje się głównie amortyzatory olejowe lub olejowo-gazowe.
Amortyzator jest zbudowany z rury roboczej wypełnionej olejem, tłoka z zamocowanym do niego tłoczyskiem, zaworu dolnego oraz prowadnicy, w której znajduje się uszczelnienie. Rura stanowiąca przestrzeń roboczą jest zamontowana do wahacza, osi lub mostu napędowego, natomiast tłoczysko instalowane jest do nadwozia lub ramy. Podczas jazdy po nierównej powierzchni następuje przesuwanie się tłoka wewnątrz rury, co powoduje przepływ oleju przez zawory zamontowane w tłoku i na dnie przestrzeni roboczej. Przez zawory tłoczony jest olej znajdujący się wewnątrz amortyzatora, co pozwala pochłaniać energię generowaną w wyniku ruchów zawieszenia.
Montowane w samochodach osobowych amortyzatory olejowe i olejowo-gazowe różnią się między sobą przede wszystkim rodzajem komór kompensujących przesuwanie się tłoka w rurze amortyzatora. Można tu również zastosować podział na amortyzatory dwururowe oraz jednorurowe.
Amortyzatory olejowe
Amortyzatory olejowe to klasyczne rozwiązanie o dość prostej konstrukcji. Amortyzatory olejowe to konstrukcje dwururowe, w których w jednej rurze, będącej obudową, znajduje się druga z umieszczonym w niej tłokiem oraz zaworami. Rura zewnętrzna jest jedynie zbiornikiem zawierającym olej hydrauliczny, będącym czynnikiem tłumiącym w amortyzatorze. Cała praca jest wykonywana w rurze wewnętrznej, gdzie w wyniku ruchu tłoka ku górze olej jest przetłaczany z przestrzeni nadtłokowej do przestrzeni podtłokowej i międzycylindrowej, natomiast przy ruchu w dół – odwrotnie.
Głównymi zaletami amortyzatorów olejowych jest ich mało skomplikowana budowa oraz stosunkowo wysoka żywotność. Amortyzatory olejowe można z powodzeniem poddawać regeneracji, jednak obecnie tego rodzaju remonty są mało opłacalne głównie ze względu na coraz niższe ceny fabrycznie nowych podzespołów. Specjaliści przekonują, że tego rodzaju amortyzatory bardzo wolno się psują. Do wad amortyzatorów olejowych można m.in. zaliczyć ich stosunkowo duży ciężar oraz stałą, liniową siłę tłumienia.
Amortyzatory olejowo-gazowe
Amortyzatory olejowo-gazowe to podzespoły jednorurowe, w których znajduje się tłok. Czynnikiem tłumiącym, oprócz oleju, jest sprężony gaz w postaci azotu, który znajduje się w dolnej części rury i jest oddzielony od oleju za pomocą ruchomej przegrody. Amortyzatory olejowo-gazowe lepiej i sprawniej reagują na nierówności znajdujące się na drodze, a tym samym dokładniej dociskają koła do powierzchni. Ich konstrukcja jest o wiele bardziej lżejsza oraz utwardzona niż jest to w przypadku amortyzatorów olejowych, dlatego też lepiej sprawdzają się w szybkich samochodach podczas dynamicznej jazdy, a także o wiele bardziej nadają się do tuningu. Ich wadą jest bezsprzecznie delikatna budowa podatna na nagłe uszkodzenia oraz dość skomplikowana konstrukcja.